Ngân hàng Nhà nước thực hiện hạ trần lãi suất tiền gửi liên tục 2 lần từ đầu năm 2020 đưa đến mối lo ngại về dòng tiền sẽ chảy ra khỏi ngân hàng. Sau hơn 2 tháng thực hiện hạ lãi suất, những đồng tiền thông minh đã biến động như thế nào?

Lãi suất giảm, có nên rút tiền?
Từ giữa tháng 5/2020, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện hạ trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 1 đến dưới 6 tháng giảm từ 5,25%/năm xuống còn 4,75%/năm. Đây là lần giảm lãi suất thứ 2 tính từ đầu năm 2020. Trước động thái này, các ngân hàng thương mại cũng đồng loạt tiến hành điều chỉnh giảm lãi suất huy động các kỳ hạn dưới 6 tháng với mức giảm lớn nhất là 0,5% so với biểu lãi suất niêm yết trước đó. Thậm chí, một số ngân hàng còn hạ lãi suất thấp hơn mức trần.

Theo đó, biểu lãi suất của các ngân hàng thương mại trong nước từ giữa tháng 5 với khách hàng gửi trực tiếp tại quầy được niêm yết quanh mức 0,1-8,3% tuỳ theo kỳ hạn và ngân hàng. Với tiền gửi không kỳ hạn và kỳ hạn dưới 1 tháng, lãi suất gửi tại quầy dao động từ 0,1-0,5%.

Trong nhóm ngân hàng lớn, do đã áp dụng mức lãi suất thấp từ trước để hỗ trợ thanh khoản trong mùa dịch Covid-19 nên mức giảm không nhiều. Lãi suất huy động kỳ hạn 1 và 2 tháng của Vietcombank ở mức 4,1%/năm, lãi suất kỳ hạn 3 tháng ở mức trần 4,25%/năm. BIDV, VietinBank và Agribank lãi suất vào khoảng 4%/năm áp dụng cho kỳ hạn 1 và 2 tháng, chỉ có kỳ hạn 3 tháng trở lên mới ở mức trần 4,25%/năm.

Riêng ở các ngân hàng cổ phần thì mức lãi suất huy động kỳ hạn dưới 6 tháng được điều chỉnh giảm mạnh. Lãi suất kỳ hạn 1 tháng tại ACB đã giảm xuống còn 4,1-4,25%/năm (tùy thuộc vào số tiền gửi); lãi suất kỳ hạn 3 tháng ở mức 4,25%/năm. Lãi suất kỳ hạn 6 tháng là 6,3-6,6%/năm, giảm khoảng 0,2%/năm so với trước đó.

Lãi suất kỳ hạn 1-5 tháng của Sacombank là 4,15-4,25%/năm, giảm 0,35-0,5 điểm phần trăm so với trước. Tại VPBank, khách hàng gửi tiền kỳ hạn 3-5 tháng tại quầy với số tiền dưới 300 triệu đồng sẽ được hưởng lãi suất 3,95%/năm, giảm 0,5 điểm phần trăm/năm so với trước đó. Mức lãi suất cao nhất khi gửi tiết kiệm kỳ hạn 3-5 tháng là 4,2%/năm, với số tiền từ 3 tỷ đồng trở lên.

Đối với các kỳ hạn trên 6 tháng, NHNN không áp dụng mức trần mà để cho các ngân hàng áp mức lãi suất tự do nhằm tăng sức cạnh tranh. Tuy nhiên, sau khi trần lãi suất của các kỳ hạn dưới 6 tháng hạ, lãi suất tiết kiệm cho các kỳ hạn từ 6 tháng trở lên cũng có xu hướng giảm nhẹ. Với kỳ hạn 9-12 tháng, lãi suất khi gửi tiền tiết kiệm tại quầy của các ngân hàng vẫn duy trì mức 4,9-8% như trước.

Việc NHNN liên tiếp điều chỉnh lãi suất điều hành cũng làm nhiều người lo ngại dòng tiền chạy khỏi kênh tiết kiệm ngân hàng và chuyển hướng sang kênh khác. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng dù các kênh đầu tư khác có dấu hiệu phục hồi nhưng diễn biến vẫn chưa ổn định sau dịch. Nhà đầu tư bây giờ đã rõ ràng về mục tiêu đầu tư của mình, họ hiểu biết về kênh đầu tư đã chọn nên không chỉ vì lãi suất giảm 0,5% mà có thể thay đổi quyết định.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh mọi dự đoán về sự phục hồi sau đại dịch đều chưa rõ ràng, vì vậy giữ tiền vẫn sẽ là lựa chọn hàng đầu của nhiều người. Bởi theo nguyên tắc thị trường đang thời điểm này vẫn trong giai đoạn quan sát, chưa xuống được tiền thì giữ tiền vẫn là ưu tiên số một.

Ngoài ra, trong cân đối vĩ mô 3-4 năm qua, lạm phát của Việt Nam tương đối ổn định, dao động xung quanh mức 4%. Với mức lạm phát này, lãi suất bình quân rơi vào khoảng 4-5%/năm vẫn đảm bảo nguyên tắc lãi suất thực dương.

Đồng tiền thông minh chảy về đâu?
Theo chuyên gia tài chính Đinh Thế Hiển, trước đây lãi suất tiền gửi của các ngân hàng đối với kỳ hạn 3 tháng và 1 năm gần như bằng nhau nhằm thu hút người gửi tiền. Tuy nhiên, chính sách này làm méo mó đường cong lãi suất. Lãi suất ngắn hạn không thể bằng lãi suất dài hạn. Vì vậy, chính sách điều hành mới đây phù hợp với đường cong lãi suất, tức kỳ hạn ngắn thì lãi suất phải thấp. Đồng thời, giúp ngân hàng cải thiện cơ cấu vốn, chuyển từ nguồn vốn ngắn hạn sang trung hạn.

Nhìn nhận về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên Trường Đại học Fubright Việt Nam, cho biết: Theo tính toán, mức lãi suất sẽ khó có thể nhích lên trong năm nay, thậm chí còn giảm nhẹ tùy thuộc vào thanh khoản của hệ thống ngân hàng. Dự báo lạm phát năm 2020 sẽ vào khoảng 3,8%. Như vậy, người gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn sẽ thiệt thòi về mặt tài chính. Tuy nhiên, đây cũng chính là bài toán mà người gửi tiết kiệm ngắn hạn phải đánh đổi giữa lợi nhuận và thanh khoản, lợi nhuận thấp nhưng thanh khoản cao.

Trên thực tế, để giữ khách hàng, nhiều ngân hàng đã tính toán đưa ra phương án cạnh tranh lãi suất qua hình thức tiền gửi online. Hiện tại, một số ngân hàng hiện áp dụng lãi suất huy động tiết kiệm online cao hơn so với tại quầy từ 0,1-1,25% tùy từng kỳ hạn. Vì vậy, thông qua việc chuyển đổi hình thức tiết kiệm có thể giúp người gửi tiền tăng tỷ suất lợi nhuận hơn là rút tiền chuyển sang kênh đầu tư khác.

Ghi nhận tại Ngân hàng Nam Á, khách hàng gửi tiết kiệm online kỳ hạn 6 tháng được hưởng mức lãi suất là 7,2%/năm, cao hơn 0,9% so với gửi tại quầy. Hay như SCB, lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng gửi tại quầy lãi cuối kỳ chỉ còn 6,4%/năm, nhưng nếu gửi tiết kiệm theo hình thức online thì lãi suất lên đến 7,3%/năm.

PGS Phạm Thị Hoàng Anh -Viện trưởng Viện nghiên cứu khoa học Ngân hàng (Học viện Ngân hàng), đánh giá: Điều chỉnh lãi suất huy động để có thêm dư địa cho các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay, góp phần chia sẻ khó khăn với khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Tuy nhiên, các ngân hàng cũng đang hưởng lợi từ động thái giảm lãi suất lần này. Theo đó, việc giữ mức chênh lệch giữa lãi suất huy động tại quầy và gửi online sẽ khuyến khích khách hàng gia tăng gửi online, giúp ngân hàng tiết kiệm được chi phí, tối đa hóa hiệu quả hạ tầng công nghệ đã đầu tư.

Bên cạnh đó, khi lãi suất huy động dưới 6 tháng xuống thấp tạo động lực cho người gửi tiền chuyển sang kỳ hạn dài hơn. Như vậy, ngân hàng sẽ tái cơ cấu được nguồn vốn theo hướng tốt hơn, tăng vốn trung và dài hạn, giảm nguồn vốn ngắn hạn. Điều này là xu hướng cần thiết và tất yếu với một ngân hàng.
Phạm Phù Cát -Theo TCV

Hiệp định VPA/FLEGT về lâm nghiệp-lâm sản: Đường đã mở nhưng xe chưa thông

G-Chip: Cơ hội cho nhà đầu tư nhỏ tham gia hệ sinh thái Google toàn cầu